Rdzeniem obecnego w książce podejścia jest „analiza antropologiczno-morfologiczna”, oparta na precyzyjnym rozpoznawaniu specyficznych dla filmu (jako sztuki i jako konkretnego dzieła) sposobów i środków budowania obrazu świata. Badacz stosujący tę metodę nie poprzestaje jednak na zgłębianiu immanentnego świata dzieła, lecz poczynione w tej sferze ustalenia odnosi do świata pozafilmowego, ujmowanego przede wszystkim w kategoriach antropologicznych: jako ład kulturowy stwarzający człowiekowi ramy dla doświadczania świata i własnego w nim istnienia.
Antropologiczny wymiar takiego stanowiska odnosi się nie tylko do prawidłowości kulturowych stanowiących pierwotne pole rozgrywania się ludzkiej egzystencji, ale również do samego człowieka, który prawidłowości te uwewnętrznia i ucieleśnia, a zarazem rzutuje je i ekstrapoluje na świat zewnętrzny. Stąd też głównym przedmiotem zainteresowania zgromadzonych w tomie studiów nie jest, traktowany całościowo, świat kreowany w analizowanych filmach, lecz ich bohater, ujmowany jako ośrodek konstytuujących ten świat relacji, nadający im ład i celowość. Koncentracja na postaci filmowej nie ma tu cech ujęcia fragmentarycznego, wybiórczego, ale raczej ustanawia skonkretyzowaną perspektywę spojrzenia na całość dzieła i jego świata, traktowanego nie jako świat istniejący „obiektywnie”, lecz jako świat ludzki, któremu dopiero człowiek, tu występujący jako bohater filmowy, nadaje pełnię bytu, doświadczając go i kształtując, funkcjonując w nim i działając.
Zebrane w tomie obszerne, rozbudowane studia składają się na solidny i zarazem błyskotliwy pokaz mocy i wydajności metody antropologiczno-morfologicznej, której patronuje Seweryn Kuśmierczyk.

Z recenzji wydawniczej
prof. dr hab. Grzegorza Godlewskiego

 

Podstawowym celem badawczym autorów jest analiza artystycznej konstrukcji głównych bohaterów – i świata przedstawionego – wybranych filmów pod kątem ściśle określonego i sprecyzowanego repertuaru środków filmowej ekspresji, zarówno wizualnej, jak i audialnej.
Książka odznacza się funkcjonalną kompozycją, która na pierwszy plan wysuwa teksty analizujące procesy filmowej osmozy pomiędzy światem zewnętrznym a wewnętrznym ekranowych postaci, a następnie oferuje analizy skupione na różnych komplementarnych aspektach filmowego warsztatu: grze aktorskiej, kostiumie, sztuce operatorskiej, muzyce i dźwięku.
Chciałbym podkreślić bardzo wyrównany wysoki poziom wszystkich tekstów tej książki, których autorzy wykazali się chwalebną kompetencją filmoznawczą, analityczną dociekliwością, interpretacyjną inwencją i finezją, estetyczną wrażliwością, sprawnością pisarską, a niektórzy z nich godną uznania humanistyczną erudycją.
Czytając z dużym zainteresowaniem i uznaniem wszystkie rozprawy, godne miana prawdziwych majstersztyków sztuki interpretacji, chciałbym szczególnie wyróżnić te, które koncentrują się na rzadko odwiedzanych przez filmoznawców obszarach warsztatu filmowego. Myślę tutaj o tekście na temat roli kostiumu w Jasminum Jana Jakuba Kolskiego i o sonorystycznej analizie Imagine. Oba artykuły cechuje nie tylko wytrawna znajomość warsztatowej technologii, ale także umiejętność wykorzystania tej specjalistycznej wiedzy do funkcjonalnej i finezyjnej analizy jej roli w kształtowaniu postaci filmowych.
Książka z pewnością wzbogaci akademicki kanon filmoznawczych lektur.

Z recenzji wydawniczej
prof. dr hab. Tadeusza Szczepańskiego